تعیین سطح زبان انگلیسی کاری سخت، دقیق، و حساس است، زیرا همه افراد نقاط قوت، ضعف و سبکهای یادگیری مختلفی دارند. شاید بتوانید بین شخصی که فقط چند کلمه به انگلیسی صحبت میکند و شخصی که با تسلط کامل به زبان انگلیسی صحبت میکند و بهاصطلاح بومی زبان (native) است تفاوت قائل شوید، اما در مورد افراد میان این دودسته چطور؟ چطور میتوان تشخیص داد افراد در چه سطحی از زبان انگلیسی قرار دارند؟
یکی از گامهای اولیه جهت شرکت در کلاسهای زبان انگلیسی انجام تعیین سطح است. هر آموزشگاهی بهمنظور ارائه مشاوره و آموزش بهتر به فراگیران نیازمند اطلاعاتی درباره دانش زبانی دانشآموزان در زمینه واژگان، دستور زبان و مهارتهای زبانی است که این اطلاعات از طریق سؤالات و مصاحبهای که انجام میگیرد به دست میآید. بسیاری از افراد تصور میکنند که تعیین سطح به کارشان نمیآید و باید از ترم اول شروع نمایند. این دیدگاه نادرست است. چرا که همه افراد سالهایی در مدرسه زبان آموختهاند و همان دانش زبانی کم نیز میتواند تأثیرگذار باشد.
سؤالات تعیین سطح زبان انگلیسی بسته به نیاز فراگیران میتواند متفاوت باشد. معمولاً در آزمون تعیین سطح از سوال های سادهای مثل مشخصات شخصی، معرفی فردی و مشخصات خانوادگی شروع میشود و در صورت تسلط فراگیر، کمکم سؤالات پیچیدهتر و سختتر میگردد تا میزان دقیقتری از سطح زبانی دانشآموزان سنجیده شود. گاهی در حین سؤالات فراگیران معنی بعضی از واژگان را نمیدانند. در این شرایط دانشآموزان میتوانند با کمک مجموع جملات مفهوم آن واژه را حدس بزنند و بر اساس آن به مصاحبهگر پاسخ دهند. در حقیقت تعیین سطح دقیق و صحیح به فراگیران کمک میکند تا درک درستی از کلاس داشته باشند و کارایی کلاس برای انان بیشتر شود.
تعیین سطح معمولاً به دو روش کتبی و شفاهی انجام میپذیرد. در تعیین سطح شفاهی فراگیران بهصورت فردی و رودررو با مسئول آزمون قرار میگیرند و از ایشان سؤالات عمومی پرسیده میشود. تعیین سطح شفاهی در واقع مکمل آزمون کتبی است و به مشخصشدن دقیقتر دانش زبانی و سطح فراگیران کمک مینماید. در تعیین سطح شفاهی فرد باید با مصاحبهگر به مکالمه بپردازد. برای پاسخدهی به سؤالات باید بهدقت به سؤالات گوش داد و با استفاده از لغات متنوع، پاسخ را ارائه کرد. در این روش بهتر است از پاسخهای یککلمهای خودداری شود و پاسخهای بلند اما درست داده شود. مصاحبههای شفاهی زبان معمولاً بهصورت ساده شروع شده و درصورتیکه داوطلب، بهخوبی سؤالات سطح مبتدی را پاسخ دهد، پرسشها کمی دشوارتر و نیاز به دانستن واژگان تخصصی بیشتر خواهد شد. پس به طور معمول سؤالات از ساده به سخت است. مصاحبهگر بر اساس معیارهای از پیش تعیین شده (مانند روان صحبتکردن، تلفظ، واژگان، ساختارها، و...)، پاسخهای فرد را مورد ارزیابی قرار میدهد و بر اساس جمعبندی جلسه مصاحبه (نه تکیه بر پاسخهایی محدود)، سطح موردنظر را ثبت مینماید.
آزمون تعیین سطح معمولاً بر اساس استاندارد بینالمللی CEFR انجام میپذیرد. این معیار توصیف دقیقی از سطح زبانآموزان بر مبنای مهارتهای چهارگانه زبانی ارائه میدهد. CEFR دارای سه سطح اصلی و مجموعاً شش بخش است که هر یک از این بخشها بیانگر میزان دقیق آگاهی و توانمندی زبانآموزان در مهارتهای زبان انگلیسی (خوانداری، نوشتاری، شنیداری و گفتاری) است.
در پایان میتوان گفت آزمون تعیین سطح میتواند به فرد کمک کند تا سطح دقیق زبان خود را بر اساس استانداردهای بینالمللی بشناسد و باتکیهبر نقاط قوت و مرتفع نمودن نقاط ضعف، بهترین مسیر آموزشی را برای دستیابی به اهداف زبانی خود انتخاب نماید.